Akkervogels
ANV Hollands Noorden zet zich vanaf het najaar van 2015 ook meer in voor het creëren van een goed foerageergebied voor de boerenlandvogels. Boerenlandvogels zijn, naast de gangbare weidevogels die steeds meer op het bouwland foerageren en broeden, ook de akkervogels zoals patrijzen, gorzen, piepers en kwikstaarten. Een beter foerageergebied kan worden gecreëerd door meer rust op de akkers tijdens de broedperiode of een groter voedselaanbod in de winterperiode. De deelname van de open teelten (akkerbouw of tuinbouw) aan het stelsel voor agrarisch natuurbeheer biedt voordelen voor uw bedrijf. Niet alleen ecologisch maar ook als het gaat om duurzame bedrijfsvoering (betere bodem- en waterkwaliteit, aanwezigheid natuurlijke vijanden in aangelegde akkerranden).
Patrijzenmonitoring
Inleiding
Om meer inzicht te krijgen in de patrijzenpopulaties op Wieringen, in relatie tot de ligging en effectiviteit van het agrarische natuurbeheer, is door de Agrarische Natuurvereniging Hollands Noorden in 2020 een gebiedsdekkend monitoringsplan opgesteld. Met behulp van 22 vrijwilligers en veldwerkers zijn in het voorjaar 2020 drie gebiedsdekkende tellingen uitgevoerd met behulp van een geluidsrecorder om patrijzen te activeren tot geluid. Tijdens deze tellingen zijn ongeveer 40 waarnemingen van patrijzen vastgesteld. In het najaar 2020 is met behulp van twee gebiedsdekkende tellingen en waarnemingen van lokale vrijwilligers, agrariërs en observaties van www.waarneming.nl het broedsucces bepaald. Daaruit bleek dat 18 van de 26 broedparen gemiddeld 6 kuikens hebben groot gekregen, oftewel een bruto territoriaal succes van 69%.
Najaarstellingen en broedsucces 2021
Met de vrijwilligers zijn in 2021 wederom twee gebiedsdekkende najaarstellingen uitgevoerd, waarbij het broedsucces van de patrijzenpaartjes in kaart is gebracht. Daarnaast zijn aanvullende waarnemingen van lokale vrijwilligers, agrariërs en observaties via www.waarneming.nl gebruikt.
In totaal hebben 23 van de 35 broedparen gemiddeld vier kuikens vliegvlug gekregen. Oftewel een Bruto Territoriaal Succes (BTS) van 66%.
Wanneer we dit vergelijken met het broedsucces van vorig seizoen kunnen we concluderen dat het BTS iets lager is, maar dat er meer broedparen met gemiddeld minder kuikens zijn geteld. 
Dat neemt niet weg dat het relatief goed gaat met de patrijzen op Wieringen en biedt veel hoop voor de komende jaren!
Vrijwilligers vroeg uit de veren
We kunnen dit project uitvoeren mede dankzij de inzet van vrijwilligers! Voor de ochtendtellingen mogen de vrijwilligers al vroeg uit de veren om patrijzen te spotten. De patrijs is een prachtige boerenlandvogel die men graag ziet rondscharrelen. Doordat de vogel zich niet snel laat zien maakt dit het des te leuker wanneer je deze soort waarneemt in het veld. De ‘patrijzenapp’ die bestaat uit de groep van 26 vrijwilligers werkt hierbij ook verbindend er worden regelmatig foto’s en filmpje gedeeld. De opleiding en ondersteuning van de vrijwilligers ligt in handen van de ANV Hollands Noorden samen met Landschap Noord-Holland.
Beheerplan voor de Patrijs
Aan de hand van de resultaten en ervaringen kunnen we een gebiedsaanpak formuleren voor een duurzame bescherming van de populatie patrijzen op Wieringen.
Projectmedewerker Dorien de Haan van ANV Hollands Noorden is bezig met haar laatste jaar van de studie Bos- en Natuurbeheer op Hogeschool van Hall Larenstein in Velp. Zij gaat voor haar afstuderen werken aan een beheerplan voor een duurzame bescherming van de patrijzen op Wieringen. De door vrijwilligers verzamelde gegevens geven hierbij een zeer waardevolle input.
Herman Vos (veldmedewerker)
Ellen Mul (projectleider akkernatuur)
Patrijzen, foto Henk Post
Patrijzenhaag
Overweegt u om komende winter extra heesters op of om u erf aan te planten. Overweeg dan een patrijzenhaag. Een patrijzenhaag is een gemengde haag met streekeigen beplanting van soorten die breed uitlopen. Deze struiken groeien in parapluvorm, zodat ze veel beschutting geven aan de broedende patrijzen. Plant de patrijzenhaag aan in die gebieden waar de patrijs al voorkomt en help daarmee de populatie uitbreiden. Zo zorgen jullie ervoor dat er ook in de toekomst jonge patrijzen scharrelen in het landschap. Het assortiment en het beheeradvies kunt u nalezen op onze website. Op dit moment is er geen vergoeding beschikbaar voor de patrijzenhaag.
Foto: Johan van der Vegt
|
Samenstelling patrijzenhaag |
|||
|
Wetensch. naam |
Ned. Naam |
% |
|
|
Crataegus monogyna |
Eenstijlige meidoorn |
30% |
|
|
Rosa canina/rubiginosa |
Hondsroos/Egelantier |
20% |
|
|
Cornus sanguinea |
Rode Kornoelje |
15% |
|
|
Mespilus germanica |
Mispel |
5% |
|
|
Acer campestre |
Veldesdoorn |
10% |
|
|
Ligustrum vulgare |
Liguster |
20% |
( niet bij paarden) |
|
|
|||
Aanplant en beheer:
Plantverband: 1-rijig; 4 st./m1
Na inplant duurt het tussen de 4-6 jaar voordat een hoogte van 2 meter bereikt wordt. Als de haag meer dan 2 meter hoog is, dan terugzetten tot een hoogte van 1 á 1,5 meter.
De haag zal aan beide zijden uitlopen tot een breedte van 2 tot 3 meter. Totale breedte 4 tot 6 meter. Heeft hij die bereikt dan kan de haag cyclisch wordt gesnoeid. In jaar 4 de ene kant, in jaar 5 niets doen, in jaar 6 de andere kant. Hierdoor is er altijd een zijde die voldoende dekking biedt en vruchten draagt.
Het snoeien mag bij voorkeur niet dichter dan 20cm op de stam gebeuren.
Onder de heg, over een breedte van minimaal 4 meter gefaseerd maaien en afvoeren om spontaan ontwikkelende kruiden een kans te geven.